لکنت زبان چیست و چگونه باید آن را درمان کرد؟ - سیکانیوز

لکنت در هر سنی می تواند رخ دهد، اما در حدود سنی 2 تا 4 سال شایع تر است. پسران بیشتر از دختران دچار لکنت زبان می شوند. لکنت زبان معمولا بین 18 تا 24 ماهگی آغاز شده و تا حدود 5 سالگی دیده می گردد. در حدود 6-7 سالگی که با آغاز مدرسه مصادف است، کودک به دلیل شرایط هیجانی و افزایش استرس ها، احتمال بروز لکنت بیشتر گردد.

لکنت زبان علاوه بر بچه ها، گاهی در بزرگسالان هم دیده می گردد. لکنت زبان ناگهانی در بزرگسالان یکی از موارد شایعی است که ممکن است هر فردی به آن دچار گردد و سن و جنس خاصی را در بر نمی گیرد. لکنت در بزرگسالان به صورت گرفتگی زبان خود را بروز می دهد و در موقعیت های خاص در ادای بعضی از کلمات فرد دچار مشکل می گردد. اغلب بزرگسالانی که در ادای بعضی از کلمات مشکل دارند در ارتباطات خود سعی می نمایند از کلمات جایگزین استفاده نمایند تا لکنت خود را پنهان نمایند، حتی بعضی افراد تا حد امکان سعی می نمایند از صحبت کردن دوری نمایند.

از عوامل مهمی که باعث ایجاد لکنت زبان ناگهانی در بزرگسالان می گردد می توان به فشار های عصبی، کم بودن اندازه اعتماد به نفس، خجالتی بودن فرد، عدم تمرکز و عدم توانایی برقراری روابط با دوستان را نام برد.

با لکنت بچه ها چگونه برخورد کنیم؟

• بهتر است ابتدا دلیل ایجاد آن آنالیز گردد. اگر دلیل لکنت یک ترس های محیطی یا بوجود آمدن مشکل عاطفی است، حتما باید دلایل به وجود آورنده آن آنالیز و پیگیری گردد.
• از سرزنش پرهیز کنید و با لحن عیب جویانه در مورد لکنتش صحبت نکنید برای مثال چرا اینطوری حرف می زنی.
• در زمان عصبانیت، لکنت کودک بیشتر می گردد پس سعی کنید در زمان عصبانیت آرامش خود را حفظ کنید و سعی کنید با توهین و تهدید خشم او را بیشتر نکنید.
• مراقب باشید اطرافیان کودک هرگز به خاطر حرف زدنش او را مسخره ننمایند. این کار اعتماد به نفس او را به شدت کاهش داده و مشکل لکنت او را بیشتر می نماید.
• استرس های کودک می تواند بروز لکنت زبان را بیشتر کند؛ بنابراین سعی کنید تا حد ممکن محیط کودک محیط آرام و به دور از تنش و استرس باشد.
• کلام این بچه ها ممکن است با دشواری و طولانی تر انجام گردد. هرگز بین صحبت های کودک را قطع نکنید و سعی کنید وسط حرفش نپرید.
• سعی کنید به صحبت های کودک توجه کامل داشته باشید؛ و به دلیل لکنت داشتن حرف هایش را نادیده نگیرید.
• می توانید وقتی کودک در حرف زدنش دچار مشکل می گردد، ابتدا با آرامش به حرف هایش گوش دهید. سپس در پاسخ یا تایید او آرام و شمرده حرف زدن کلام خود را الگو قرار دهید.
• از ترساندن، تهدید و تنبیه بدنی کودک به شدت پرهیز گردد. این شیوه های تربیتی مشکل او را چند برابر می نماید.

چه زمانی به متخصص مراجعه کنیم؟

در صورت بهبود نیافتن یا شدت گرفتن مشکل تا سن 5 سالگی بهتر است کودک را نزد روانشناس یا گفتاردرمانگر ببرید. گاهی مشکل در اثر اضطراب و ترس عمیق در کودک ایجاد می گردد که در این صورت حل ریشه ای مشکل با یاری مشاوره کودک ممکن است ضرورت داشته باشد.

یک گفتار درمان درباره لکنت زبان و چگونگی درمان آن می گوید: در درمان لکنت زبان باید موضوعات روانشناختی را مدنظر قرار داد. نکته دیگر اینکه لکنت در هر سنی که اتفاق بیفتد فرد باید برای درمان به گفتاردرمان مراجعه نموده تا در اسرع وقت آن را درمان کند.

لکنت زبان اگر به موقع درمان نگردد، ممکن است باعث به وجود آمدن اختلال تیک و حرکات صورت گردد. گاهی نیز مسائل درون یک خانواده به قدری است که والدین ابتدا باید به مشاور و زوج درمان مراجعه نمایند.

وظایف گفتاردرمانگر

• دیدار با مراجعان و گرفتن تست های مختلف برای تشخیص مسائل خاص آن ها
• برنامه ریزی جلسات درمانی مراجعان
• انتخاب مناسب ترین روش های درمانی با توجه به شرایط هر فرد مراجعه نماینده و اجرای آن ها
• حمایت و پشتیبانی از مراجعان در مواقع لزوم
• همکاری نزدیک با سایر متخصصان (مانند پزشک، شنوایی سنج، معلم و ...) برای رسیدن به نتایج درمانی بهتر
• هدایت والدین یا اطرافیان در مورد روش های حمایتی آن ها نسبت به فرد
• یاری در جهت استفاده بهتر از گفتار و پیش گیری از بروز هر نوع اختلال به افرادی که از گفتار خود به صورت حرفه ای استفاده می نمایند مانند خواننده ها، گوینده ها و ...
• آموزش روش ها و توصیه های پیشگیرانه به بچه ها، مادران، معلمان و ...
• نگهداری پرونده های مراجعان

مهارت و دانش مورد احتیاج گفتار درمانگر

• توانایی ایجاد ارتباط مناسب و نزدیک با مراجعان در هر سنی
• داشتن صبر و حوصله زیاد (که البته یکی از مهمترین ویژگی های یک گفتار درمان خوب همین است)
• خلاقیت در انتخاب روش های درمانی متناسب با شرایط مراجعان
• توانایی حل مساله
• توانایی ایجاد انگیزه در مراجعان برای انجام تمرینات و ادامه دادن جلسات درمان
• توانایی آموزش به والدین و اطرافیان فرد برای تمرین کردن با او
• توانایی کار فردی و تیمی
• توان استفاده از کامپیوتر و اینترنت
• آشنایی با زبان انگلیسی (به دلیل محدود بودن منابع فارسی)
• آشنایی با زبان های محلی (برای مراجعان خاص)

روش های گفتاردرمانی در منزل

1. فلش کارت ها

چند فلش کارت در مقابل کودک خود قرار داده و از او بخواهید که آنچه را که میبیند، سریعا بخواند و بگوید، با چند کارت آغاز کنید و تعداد تصاویر را به سرعت افزایش دهید. اگر فرزند شما با کلمات خاصی مبارزه کند، شما درک می کنید که در آن شما باید زمان بیشتری را سرمایه گذاری کنید. کارت های مخصوص بچه ها سوالات ساده ای را برای کودک شما به همراه دارد، یک کارت را انتخاب کنید و به آرامی یک مکالمه در مورد آن آغاز کنید. این استراتژی ممکن است به ایجاد یک مکالمه خوب با فرزند شما بیانجامد.

سؤالاتی مانند:الان دوست داری چه هدیه ای بگیری؟ ،

اگر می توانستی یک چیز را در مورد مدرسه تغییر دهی، این چه چیزی است؟

2. تمرین با آینه

آیینه، میتواند یه انعکاس عملی از صحبت کردن برای کودک باشد، اغلب بچه ها طرز صحیح استفاده از دهان برای ادای صحیح کلمات را نمیدانند، صحبت کردن در مقابل یک آینه، یاری می نماید تا یک کودک ببیند چگونه دهان خود را در هنگام ساخت این صدای خاص، حرکت دهد. در مقابل آینه ایستاده و هر صدا را برای کودک خود فراوری کنید؛ سپس، به آن ها یاری کنید تفاوت ها را به وسیله آینه تشخیص دهند.

3. لی لی بازی کنید

این بازی، باعث می گردد کودک شما 9 بار کلمه تکرار کند با کلماتی که می خواهید فرزندتان را تمرین دهید، آغاز کنید. یک زمین لی لی با 9 شماره ترسیم کنید و هربارکه کودک قصد دارد بازی کند، یک کلمه را به او بگویید تا با هر بار پریدن آن را تکرار نموده و بازی کند. دور تازه را با کلمه تازه آغاز کنید. شما می توانید با کلمات کمتری آغاز کنید و آن ها را به تدریج افزایش دهید هنگامی که آن ها با گفتن کلمات به درستی بازی را کامل می نمایند، آن ها را با هدیه ای مسرور کنید این کار اعتماد به نفس کودک را افزایش می دهد.

توپ بازی کنید (استپ هوایی)

توپ را برای کودک خود پرتاپ نموده و هربار یک کلمه را بگویید که کودک شما نیز آن را تکرار کند.

پیاده روی

اگر در جایی با بچه خود راه می روید، برای هر تکرار درست کلمه، یک قدم به جلو بردارید. میتوانید این کار را در پارک یا مسیر های مختلف دیگر انجام دهید علاوه بر بازی کردن با فرزندتان، بچه ها شما احتیاج دارند که ماهیچه های دهان خود را نیز ورزش دهند.

حباب بسازید

از کودک خود بخواهید بادکنک باد کند، این کار علاوه بر کنترل تنفس به تقویت عضلات صورت و لب ها نیز یاری میکند.

ساز دهنی بزنید

نواختن ساز دهنی، به کنترل تنفس و فشار لب ها یاری میکند، اگر کنترل تنفس کودک شما ضعیف است، از او بخواهید صدای قویتری با ساز دهنی ایجاد کند، واگر لب های او ضعیف است، بر نواختن نت ها در زمان های مختلف تمرکز کنید.

پ