اختلال دوقطبی در بچه ها چیست؟ - سیکانیوز

اختلال دوقطبی در بچه ها چیست؟

اختلال دوقطبی معمولا با تغییرات زیاد در علائم مانیک و افسردگی در شخص رخ می دهد. اشخاصی که به این اختلال دچار می شوند به احتمال زیاد دوره ای از حالات روانی جنون مانند خوشحالی، اعتماد به نفس بالا، هیجان زیاد، کاهش میل به خواب، افکار رقابتی یا تکانشی و بسیاری از رفتار های مخرب دیگر را در زندگی خود سپری نموده اند. این اشخاص طی مدتی به طور هم زمان از افسردگی های دوره ای که می توان اعتماد به نفس پایین، ناامیدی و فکر کردن به خودکشی را نام برد، رنج می برند. اگر چه نشانه های آشکاری در فرد مبتلا وجود دارد، اما تشخیص و درمان اختلال دوقطبی همچنان سخت است.

علائم و نشانه ها

ضروری است که بدانید که اختلال دوقطبی در بچه ها یک بیماری روانی است که اساسی ژنتیکی و عصبی دارد. از این رو اختلال دوقطبی می تواند ارثی باشد و می توان گفت در DNA افراد کدگذاری شده است و همان طور که مغز رشد می نماید، این عوامل ژنتیکی بر کارایی مغز تأثیر خواهند گذاشت. از این رو، دلیل ابتلای یک شخص به اختلال دوقطبی صرفاً شرایط محیطی نمی تواند باشد، بلکه این فرد با زمینه ابتلا به صورت ارثی متولد شده است.

غالباً نخستین علائم اختلال دوقطبی در بچه ها در دوران نوجوانی یا اوایل عظیمسالی پدیدار می شوند. این عارضه احتمالاً به دلیل تغییرات هورمونی و همچنین افزایش فشار های اجتماعی و تحصیلات می تواند باشد که مجموع این عوامل می تواند کاتالیزگر های اختلال دوقطبی بشمار بیاید. ولی اختلال دوقطبی در بچه ها نیز نشانه هایی دارد.

بعضی از نشانه های اختلال دوقطبی در سنین کودکی می تواند همانند دیگر اختلالات روانی مانند بیش فعالی باشد. تشخیص اختلال دوقطبی در عظیمسالان کاری سخت است و این کار در سنین کودکی سختتر از سنین عظیمسالی است. یک عامل کلیدی جهت تشخیص دادن اختلال دوقطبی، چگونگی تغییرات احساسی از یک حالتی به حالت دیگر است؛ به عبارت دیگر، علائم اختلال دوقطبی به صورت مکرر در نوسان هستند، این در حالی است که علائم اختلالات دیگر مانند بیش فعالی ثبات بیشتری دارند.

در حالت مانیک، بچه ها عواملی مانند انرژی زیاد، حواس پرتی، پرحرفی، اعتماد به نفس بالا، کم خوابی، شادمانی و خودآگاهی پایین را از خود بروز می دهند. این امکان وجود دارد که آن ها حالاتی مانند به توهم را تجربه نمایند. بچه های که گرایشات مانیک را از خود بروز می دهند، در بازی ها صرفاً در نقش ها و فانتزی های متناسب با سن خود جای نمی گیرند. در مقابل آن ها تصویری بسیار عظیم از خود در ذهن پرورش می دهند و این تصویر حتی تا بعد از بازی نیز ادامه پیدا خواهد نمود. از طرفی این افراد هر بار ویژگی های این تصویر را تغییر می دهند.

هم زمان با طی شدن این دوره های روانی مانیک و پرهیجان، باید به دنبال علائمی از افسردگی نیز در آن ها بود. علاوه بر این تغییرات زیاد در میزان انرژی و حواس پرتی در اختلال دوقطبی در بچه ها بسیار شایع است. باید به این نکته نیز توجه داشت که هر نشانه ای از فکر به خودکشی باید توسط والدین جدی گرفته شود. در بچه ها دچار به اختلال دوقطبی، در مراحلی از زمان تصور خودکشی یا در مواردی اقدام به خودکشی در آن ها وجود دارد. از طرفی آسیب رساندن به خود، تمایل به سوء مصرف مواد و … نیز رایج هستند و باید به سرعت تحت نظر قرار گرفته شود.

فکر به خودکشی در بچه ها دچار به اختلال دوقطبی

این احتمال وجود دارد که هریک از این حالت های اختلال دوقطبی در جوانان چندین روز یا چندین هفته به طول بیانجامد، ولی در بچه ها مبتلا به این بیماری، این نوسانات روانی ممکن است کاملاً یک باره و در مواردی در طول یک روز رخ بدهد. در کنار این تغییرات ناگهانی ممکن است دوره هایی آرام میان دو حالت روانی نیز رؤیت شود؛ این آرامش قبل از طوفان بوده و درواقع بهترین زمان برای آغاز درمان اختلال دوقطبی در بچه ها است. در زیر به بعضی از مهم ترین نشانه های اختلال دوقطبی اشاره خواهیم کرد.

• اختلال بیش فعالی
• رفتارهای عصبی و پرخاشگرانه
• این افراد مخالف هنجارهای اجتماعی هستند
• رفتارهای بدون ترس و مخاطره انگیز که این رفتارها با شخصیت این فرد مطابقت ندارد، برای مثال مصرف مواد یا ولخرجی های بدون حساب و کتاب
• بی خوابی یا کاهش قابل ملاحظه نیاز به خواب
• بد اخلاقی و افسردگی در طول روز و به صورتی که این بد اخلاقی ها هر روزه ادامه پیدا کند
• خود عظیم بینی و عظیمنمایی در خصوص توانایی های فردی خود و صحبت از آن
• تصور خودکشی و رفتارهایی برای دست یافتن به آن در بچه ها با سن بالاتر و نوجوان ها

تشخیص اختلال دوقطبی در بچه ها

سختی تشخیص این بیماری در بچه ها و نوجوانان در این است که تغییرات حالت روانی ممکن است به دلایل مختلفی در این سنین اتفاق بیفتد. در واقع نوجوانان در طول مراحل رشد خود بسیار با این تغییرات روحی رو به رو می شوند اما باید بدانیم مبتلایان به اختلال دوقطبی در کنترل احساسات خود دچار مشکل هستند یا نه. از این رو در صورتی که به وجود بیماری اختلال دوقطبی در کودک خود شک دارید، ضروری است که در سریع ترین زمان ممکن به دنبال یاری یک روانشناس حرفه ای باشید.

• باید بدانید که پی بردن به وجود اختلال دوقطبی در بچه ها سخت است؛ به این دلیل که تعداد زیادی از علائم این اختلال بسیار شبیه به علائم اختلال بیش فعالی- کم توجهی (ADHD)، اختلال سلوک (رفتاری که حقوق اصلی سایرین و هنجارهای اجتماعی مناسب با سن را رد می نماید) و حتی رفتارهای شایع بچه هاه است. یک مشکل اساسی در این باره، این است که داروهایی که برای درمان اختلال بیش فعالی-کم توجهی توسط پزشک تجویز می شوند، اساساً می توانند محرک شیدایی در بچه ها مبتلا به اختلال دوقطبی باشند.
• شیدایی در بچه ها در مقایسه با عظیم سالان آسیب های فراوان تری دارد؛ گفتنی است که علائمی مانند روان پریشی، دیدن یا شنیدن چیزهای تخیلی در حالت شیدایی بچه ها بیشتر اتفاق می افتد. بچه ها در دوره مانیک و افسردگی بیشتر از علائم فیزیکی افسردگی نظیر درد و تیر کشیدن اعتراض می نمایند.
• یکی از اساسی ترین تفاوت های این اختلال، در بین بچه ها این است که چرخه های تغییر رفتار در بچه ها مبتلا به دوقطبی با سرعت بیشتری نسبت به عظیم سالان طی می شود. این در حالی است که دوره های شیدایی و افسردگی در عظیم سالان هفته ها، ماه ها و حتی سال ها ممکن است به طول بیانجامد، این امکان وجود دارد که تغییر دوره ها در بچه ها به صورت روزانه اتفاق بیفتد.

اقدامات لازم برای یاری به کودک مبتلا به اختلال دوقطبی

در صورتی که اختلال دوقطبی در کودک شما توسط پزشک تشخیص داده شده، می توانید با اقداماتی ساده ولی مؤثر به فرایند درمان و عدم پیشرفت بیماری او یاری کنید. در زیر به تعدادی از این اقدامات اشاره خواهیم کرد.

1. داروهای لازم برای درمان را در زمان تعیین به کودک بدهید

باید اقداماتی انجام دهید که کودکتان داروهای ضروری را برای درمان اختلال دوقطبی مصرف کند. از یادآور، یادداشت یا هر چیز دیگری که به شما باعث می شود زمان مصرف داروها را به خاطر داشته باشید، بهره ببرید. در صورتی که کودک شما باید در مدت حضور در مدرسه دارو مصرف کند، با مسئول مدرسه و مربی بهداشت در این خصوص هماهنگ کنید.

2. به عوارض ناشی از مصرف داروها توجه کنید

بیشتر داروهای درمان این اختلال در عظیم سالان آزمایش شده است و اثر بخشی تعداد کمی از این داروها بر روی بچه ها و نوجوانان شناخته شده است. بچه ها با استفاده از این داروها غالباً دچار مسائل بیشتری نظیر افزایش وزن، تغییر قند خون و کلسترول خون می شوند. از پزشک کودکتان در خصوص عوارضی که می بایست زیر نظر قرار گرفته شود، سؤال کنید. بر طبق هشدارهای سازمان غذا و داروی آمریکا، این امکان وجود دارد که تعدادی از داروهای ضدافسردگی، اقدام به خودکشی را در کوکان، نوجوانان و جوان های زیر 24 سال افزایش می دهند.

3. درباره بیماری فرزند خود با مسئولین مدرسه هم فکری کنید

گاهی اوقات کودک مبتلا به اختلال دوقطبی به مراقبت خاصی در زمان حضور در مدرسه نیاز دارد. به عنوان مثال این کودک ممکن است به استراحت بیشتر یا تکلیف کمتری در دوره های بحرانی خود در زمان بیماری اختلال دوقطبی نیاز داشته باشد. در بعضی موارد این احتمال وجود دارد که شما مجبور باشید برای مدتی کودک خود را به مدرسه نفرستید، لااقل تا زمانی که علائم این اختلال به ثبات برسد.

4. برنامه ریزی منظمی را در نظر بگیرید

برنامه ریزی منظم روزانه به صورت قابل توجهی به بچه ها مبتلا به این اختلال یاری خواهد نمود. به فرزند خو د آموزش دهید تا یاد بگیرد هر روز در ساعت مقرری از خواب بیدار شود، غذا بخورد، ورزش و بازی کند و سپس بخوابد. همه سعی تان را به کار بگیرید تا تنش ها را در خانواده خود به طرز قابل ملاحظه ای کاهش دهید.

5. شرایط خانوادگی افراد مبتلا به این اختلال را در نظر بگیرید

کودک دچار اختلال دوقطبی بار سنگینی به دوش تمام اعضای خانواده است. حتی وجود این اختلال در فرزندان، این احتمال را قوت می بخشد که زندگی زناشویی والدین او را تحت تأثیر قرار دهد. از طرفی این احتمال وجود دارد که فرزندان دیگر خانواده متوجه مراقبت های خاص والدین خود از فرزند دیگر خانواده به دلیل وجود مشکل خواهر یا برادرشان نشوند و از توجه بیشتر و ویژه به او آزرده شوند. جلسه های درمانی خانوادگی به همه اعضای خانواده یاری می نماید با شرایط آشنا شوند و بهتر با آن کنار بیایند.

6. مراقب نشانه های میل به خودکشی باشید

هیچ والدینی مایل نیست که به این فکر کند که فرزندش ممکن است بخواهد به خودش آسیب برساند، ولی باید به این باور داشت که این تهدید برای بچه ها وجود دارد. در صورتی که کودک شما از تمایلش به انتها دادن به زندگی اش حرف می زند یا اقدام به کاری می نماید که زندگی اش را تهدید می نماید، به آن بی توجه عبور نکنید. ابزار آلات و داروهای خطرناک را از منزل خارج کنید و سریعاً از یک روانشناس در این زمینه یاری بگیرید.

اختلال دوقطبی در بچه ها چگونه درمان می شود؟

درمان اختلال دوقطبی در بچه ها شامل مواردی برای تثبیت احساسات روحی روانی توسط دارو و روان درمانی است که به کودک و خانواده یاری می نماید که از عوارض اختلال دوقطبی در امان باشند و در نتیجه موجب ایجاد عزت نفس و رضایت کودک و خانواده او می شود. والدین طبیعتاً نگران تأثیرات دراز مدت دارو ها هستند، ولی پژوهش ها حاکی از آن هستند که درمان به موقع اختلال دوقطبی از آسیب های آن به مغز پیشگیری خواهد نمود. از طرفی این درمان می تواند مانع از خودکشی، اعتیاد، رفتار های ناهنجار و … شود. مداخله زودهنگام در اختلال دوقطبی می تواند منجر به عملکرد تحصیلی و اجتماعی مطلوب تر در کودک شما شود.

با توجه به این که ژنتیک در به وجود آوردن اختلال دوقطبی در بچه ها دخیل است، به هیچ عنوان فردی را به دلیل ابتلا به این اختلال سرزنش نکنید. مراقبت خوب و بجا می تواند برای این افراد اثر بخش باشد.

اختلال دوقطبی در بچه ها از نگاه آماری

بر طبق آمار به دست آمده، در بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی حدوداً 10 سال میان نخستین علائم این اختلال تا آغاز درمان فاصله می افتد. در حالی که بیشتر اختلال دوقطبی در عظیمسالان تشخیص داده می شود، علائم این اختلال به طور شایع در دوران کودکی پدیدار می شود. با توجه به این که حدوداً طبق آمار بدست آمده یک چهارم کل خودکشی ها، مرتبط به اختلال دوقطبی است، در نتیجه تشخیص و درمان اختلال دوقطبی در بچه ها اهمیت ویژه ای دارد. در صورتی که والدین از علائم این بیماری در کودک خود آگاهی داشته باشند تشخیص آن دردوران کودکی و آغاز درمان این اختلال می تواند بسیاری از بچه ها و خانواده ها را از سال ها رنج حاصل از این اختلال دوقطبی نجات دهد.

بیشتر بخوانید: علت و علائم اضطراب جدایی در بچه ها چیست و چگونه درمان می شود؟

آیا روش یا داروی جدیدی برای درمان یا پیشگیری از این اختلال فراوری شده است؟ اگر فرد یا افرادی را می شناسید که به این بیماری روانی مبتلا هستند، تجربیات خود را از توضیح حال آن ها در انتهای این صفحه با ما به اشتراک بگذارید.

منبع: مجله انگیزه