فیلم گرگ بازی؛ معمایی فراتر از سینمای این روز ها - سیکانیوز

در گرگ بازی، اما در چارچوب داستان و مسیر پیشبرد پیرنگش به جزئیات توجه نشان داده می گردد و با تقسیم اطلاعات یک فیلم معمایی شکل می گیرد که به استاندارد های چنین ژانری در سطح دنیا نزدیک است. این فیلم در ژانر میستریک (رازآلود و معمایی) قرار می گیرد و در این ژانر فیلم بیش از هر چیزی به فیلم نامه وابسته است؛ درحالی که در ژانر های دیگر این وابستگی می تواند به دیگر المان ها و عناصر سینمایی باشد.

در ژانر معمایی این وابستگی به نگارش و کیفیت داستانی فیلم است و باید در آن پیرنگ پروپیمان و دقیق طراحی گردد و ساخت فیلم معمایی خیلی راحت نیست؛ به همین علت کمتر فیلم ساز و فیلم نامه نویسی به سراغش می رود و در سینمای ما اکثرا در ساخت این نوع فیلم احتیاط بسیار می نمایند. حالا از این ویژگی که بگذریم، در ساخت فیلم معمایی تدوین می تواند بسیار مؤثر باشد و بعلاوه موسیقی در القای فضای معمایی بسیار مؤثر خواهد بود و در فضاسازی نقش مهمی خواهد داشت.

بعلاوه میزانسن و دکوپاژ برای دوربین نیز بسیار مؤثر است. فیلم گرگ بازی یک اثر معمولی و میانه در قالب کلیشه های سینمای مدرن ایران است که می تواند به شکل فیلم های جشنواره ای مطرح گردد و به لحاظ تکنیکال بالای میانه است که از منظر فیلم نامه این شیوه توسعه معما نمونه ای پیروز است و برای همین منظور بسیاری از فیلم نامه نویسان و فیلم سازان ما در این سال ها خواسته اند از فیلم نامه ها و روی دست اصغر فرهادی بنویسند و فیلم بسازند.

با آنکه می دانیم فرهادی معمایی نویس نیست بلکه به علت پیروزیت فیلم نامه هایش الگوی بسیاری شده است، اما در ایران ساموئل خاچیکیان یک معمایی نویس بوده است و در دهه 60 هم بعضی از فیلم سازان در زمینه معمایی شدن آثارشان کوشش هایی نموده اند که البته آن ها به داستان های سیاسی بیشتر پرداخته اند؛ مثل نقطه ضعف ساخته محمدرضا اعلامی. اعلامی در دهه 60 می خواست معمایی کار کند. اما در کل فیلم معمایی کم داشته ایم. ساده و شفاف بگویم در فیلم نامه فرهادی همواره فرازی از داستان هست که پنهان نگه داشته می گردد و در پرده آخر با آشکارشدنش باعث شوکه شدن مخاطب خواهد شد.

خلاقیت فرهادی در آنجایی است که این فراز را به درستی انتخاب می نماید و به درستی هم از پس پنهان کردنش تا همان پرده پایانی برخواهد آمد. اما اینان که مقلدند اغلب متوجه این فراز در فیلم نامه های فرهادی نمی شوند و نمی توانند فیلم نامه را با چفت و بسط داستانی پیش ببرند و درواقع از پس شگفتی مخاطبانشان نیز برنمی آیند. در گرگ بازی، اما این تقسیم اطلاعات به درستی و بجا اجرا شده است. با آنکه فیلم نامه سرراست و خطی نیست، اما توطئه ای نهایی پشت این بازی هاست. درواقع فیلم نامه گرگ بازی در چارچوب درستی نوشته شده و می تواند ما را درگیر کند و به آن شگفتی هم برسد.

از نظر تکنیکی و در مقایسه با آنچه در چند سال اخیر شده، فیلم بدی نیست و نسبت به فیلم هایی که در این دو سال اخیر اکران شده است، قالب فیلم نامه از فیلم بیرون می زند، چون باز هم ضعف هایی دارد که نمی تواند بیانگر کلیت این فیلم نامه باشد.

کارگردانی فیلم تا حدی عجولانه است و کنترل بازیگران در میزانسن های بسته و محدود بسیار سخت است و بعلاوه به لحاظ تدوین در تصاویر و برش های ایجادشده، هنوز هماهنگی ها به شکل کاملی نیست. اما در قیاس با فیلم هایی که در این سال های بحرانی سینما اکران شده بسیار فیلم قوی و قابل بحث است.

یکی از معضلاتی که در آن بازیگران دست وپنجه نرم می نمایند، همین حضور در لوکیشن ها و سکانس های شلوغ و پرجمعیت است که کار را برای همه سخت و سخت می نماید. در این زمینه نیز در سینمای ایران نمونه های پیروز و ناپیروز بسیار هست.

درباره بازی های گرگ بازی باید بگویم که بازیگران کوشش خود را نموده اند، اما هنوز توازن لازم را ندارند و شاید یک مثال درخشان در آن بازی حمید پورآذری باشد که به نظرم برترین بازیگر است و برترین بازی را در میان بازیگران معتبر پیدا نموده و این درخشان ترین بازی در کل گرگ بازی است؛ تا جایی که من به یاد دارم نخستین بازی اوست و من اتفاقا علت پیروزیت پورآذری را در همین بازیگرنبودنش می بینم با آنکه او در مقام کارگردان تئاتر شناخت لازم را از انواع متد ها و تکنیک ها و مدل های بازیگری دارد، اما درگیر این مدل ها نمی گردد و ادعایی هم ندارد در مقابل بازیگران دیگر که هر یک با متد و تکنیک متفاوتی در پی حضور بهتر در مقابل دوربین بوده اند.

پ